Na de provinciale verkiezingen minder natuurmaatregelen?
[24-mrt-2023] Hoogst waarschijnlijk zult u vernomen hebben dat na de afgelopen provinciale verkiezingen de politieke verhoudingen nogal veranderd zijn, met name door de grote winst van de BBB.
Een korte beschouwing van WBdP daarop:
Volgens ons betekent dat niet dat er minder (of minder snel) stikstofmaatregelen en andere natuurherstelmaatregelen getroffen hoeven te worden.
De maatregelen zijn een Europese verplichting
Het is een verplichting i.h.k.v. de Europese Habitatrichtlijn om in de Peel hoogveen te herstellen. Dit verbeterdoel is ook in de Nederlandse aanwijzing als Natura2000-gebied opgenomen. Weliswaar is het zo dat in de Habitatrichtlijn niet vermeld wordt binnen welke termijn het hoogveen hersteld moet zijn, maar in de Europese regelgeving staat wel dat de lidstaat haar uiterste best dient te doen. Nog meer uitstel, nadat al ruim 40 jaar stikstofreductie en vernattingsmaatregelen en zijn uitgesteld, zal door de Europese Commissie niet geaccepteerd worden.
Volgens de Habitatrichtlijn mogen de habitats ook zeker niet verder verslechteren. Diverse onderzoeken tonen aan dat daartoe het haast maken met stikstofreductie en vernatting noodzakelijk is. Bovendien is er de Wet stikstofreductie en natuurherstel. Volgens die wet dient elke provincie op 1 juli van dit jaar een gebiedsplan te hebben gemaakt, waarin de natuurherstelmaatregelen worden beschreven. Provincie N.-Brabant en Limburg zijn met zo’n plan bezig. (WBdP wordt daar bij betrokken.) Weliswaar is er, vanwege de grote tijdsdruk, al afgesproken dat er op 1 juli alleen een plan op hoofdlijnen hoeft te zijn, maar de verdere uitwerking zal niet vertraagd kunnen worden.
Behalve een Natura2000-verplichting om de natuur te verbeteren, is er ook nog de Europese Kaderrichtlijn water. Vanwege die richtlijn dient in 2027 zowel de kwaliteit als de kwantiteit van de Nederlandse wateren op orde te zijn. Dat is alleen maar haalbaar als er met grote urgentie drastische maatregelen worden getroffen.
En dan is er de klimaatverandering, met in dat kader de verplichting om de CO2- en de methaanuitstoot (uit de veehouderij) fors te verminderen. Ook daar zal de uitslag van de verkiezingen niets aan kunnen veranderen.
De maatregelen zijn niet alleen nodig voor de natuur
De hierboven genoemde maatregelen zijn trouwens niet alleen voor de natuur vereist, maar ook voor de mensen. Mensen hebben last van stank, luchtvervuiling, dierziekten, drinkwatervervuiling, hittestress, overstromingen t.g.v. de klimaatverandering en de afnemende biodiversiteit. De BBB zegt toch ook voor de burgerbelangen op te komen? Ook voor de landbouw zijn maatregelen nodig. Zo zijn de toenemende droogteperiodes ook voor boeren een probleem en dient onder andere de bodemkwaliteit verbeterd te worden. Ook de landbouw kan uiteindelijk niet zonder een goede biodiversiteit.
Geen onteigening?
Meerdere politieke partijen en landbouworganisaties zijn tegen gedwongen opkoop van veehouderijen. Op zich begrijpen we dat wel. Op basis van vrijwilligheid werkt vaak beter dan met dwang. Maar zonder onteigening kan het veel te lang gaan duren, of helemaal niet lukken. In de Peel is bij meerdere grondaankoopprojecten gewerkt met vrijwillige onteigening. Maar wel met het principe dat dwang mogelijk was als er op het laatst toch enkelen niet zouden willen meewerken. Dat werkte in de Peel goed. Het vergt echter wel een zorgvuldig (en daarmee langdurig) proces.
Meer natuur en natuurvriendelijke landbouw is een noodzaak
We vernamen dat o.a. landbouworganisaties er voor pleiten om geen overgangsgronden of landschapsgronden aan te wijzen, iets dat in het Nationaal Programma Landelijk Gebied wordt voorgesteld. Wij denken juist dat de Peel (en dat geldt voor veel andere natuurgebieden) te klein is om goed in standgehouden en/of hersteld te kunnen worden. Zo zal er rond de Peel een zone van zo’n 2 km breedte nodig zijn die echt flink vernat moet worden om de waterstand in de Peel stabiel te kunnen krijgen. Ook dienen natuurgebieden met elkaar te worden verbonden, dienen er fourageergebieden te komen en zijn overgangszones nodig voor meer biodiversiteit. Behalve d.m.v. meer natuur zal dat ook gerealiseerd moeten worden door de landbouw extensiever, natuurinclusiever te maken. Zeker op korte afstand van de natuur zal dat moeten, maar eigenlijk dient dat overal in het landelijk gebied te gebeuren.
Aerius afschaffen?
We lezen van sommigen dat het rekenmodel Aerius, waarmee de depositie van een bedrijf op de natuur wordt uitgerekend, niet meer gebruikt zou mogen worden. Er wordt echter niet bij verteld waarmee het dan wel zou moeten. Het model is zeker niet perfect, maar er is op niets beters. De depositie alleen maar meten gaat niet, en al zeker niet die van één bedrijf.
Kritische depositiewaarde aanpassen?
Nog een gek voorstel: de kritische depositiewaarde (kdw) zou maar moeten worden verhoogd. Dat is onzin. De kdw is de hoeveelheid stikstofneerslag die een natuurgebied kan verdragen zonder soortenverlies te lijden. Dat is een gegeven. Het is niet aan te passen. Zo kun je bijv. ook niet aanpassen dat een mens maar zo’n 4 dagen zonder water kan. We begrijpen dat er voor natuurherstel meer nodig is dan alleen minder stikstof. We verkondigen zelf al jarenlang dat o.a. vernatting rond de Peel ook noodzakelijk is. Dat betekent echter niet dat er minder aan stikstof hoeft te gebeuren!
2030 of 2035?
Van de BBB en andere partijen horen we dat de stikstofdoelen niet al in 2030 hoeven te worden bereikt. Er zou kunnen worden vastgehouden aan de oorspronkelijke ‘stikstofwet’ waarin 2035 als eindjaar is gesteld. Daarmee kan WBdP wel vrede hebben. Maar dat is dan alleen omdat wij inschatten dat alle maatregelen die op het gebied van natuur, klimaat en waterkwaliteit vereist zijn zo ingrijpend zullen zijn dat het gewoon niet haalbaar zal zijn om alles in 2030 al klaar te hebben. 2035 als deadline mag wat ons betreft zeker niet betekenen dat er dan minder haast gemaakt hoeft te worden met de maatregelen!
Wij zullen de overheid niet afrekenen op een jaartal, maar wel op de snelheid waarmee het natuurherstel zal worden aangepakt. Plus uiteraard op de aard van de maatregelen.
Weer naar de rechter
Indien nodig zal WBdP niet schromen om de gang naar de rechter weer op te zoeken. Zo vernamen we dat voorgesteld wordt om voor de stikstofdepositie een drempelwaarde van 0,5 mol/ha/j in te voeren. Uitbreidingen zouden dan vergund kunnen worden tot die waarde. 0,5 mol stelt op zich niks voor. Het probleem is echter dat heel bedrijven tot die waarde kunnen uitbreiden als die drempel wordt aangehouden. Cumulatief kan de stikstofuitstoot -en depositie- dan enorm toenemen. Dat heeft de overheid in het verleden al geprobeerd. Door beroep van WBdP is een drempelwaarde toen snel weer van tafel gegaan. We hoeven alleen maar ons beroep van toen weer uit de kast te halen.