Beroep onderbemaling voormalige vliegbasis
[22-mrt-2024] In deze nieuwsbrief aandacht voor het beroep van Werkgroep Behoud de Peel tegen de afwijzing van het handhavingsverzoek betreffende de onderbemaling van de voormalige vliegbasis De Peel.
Voorgeschiedenis
In onze nieuwsbrief van 31 mei 2023 (zie hier) schreven we dat op de voormalige vliegbasis De Peel, binnen de hydrologische bufferzone rond De Bult (onderdeel van Natura2000-gebied Deurnese Peel), zonder natuurvergunning zeer veel grondwater wordt onttrokken. De start- en landingsbaan is gedraineerd. Aan de zuidkant van de relatief laaggelegen basis wordt het afvoerwater met een gemaal in een hoger gelegen sloot van waterschap Aa en Maas gepompt (een ‘onderbemaling’). Aldus wordt het grondwaterniveau op de basis kunstmatig laag gehouden. Het gemaal heeft een capaciteit van maar liefst 600.000 m3 per jaar.
Wij hadden het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV) gevraagd om hiertegen handhavend op te treden, of om ‘passende maatregelen’ (verbeteringsmaatregelen conform de Wet natuurbescherming) te treffen, indien sprake zou zijn van bestaand gebruik dat geen natuurvergunning behoeft. De reden van ons verzoek is dat De Bult op minder dan 1 km ten zuiden van de basis is gelegen. Hoe lager de waterstand op de basis kunstmatig wordt ingesteld, des te meer water er vanuit De Bult ondergronds naar de basis wegstroomt
Het ministerie wees ons handhavingsverzoek af. Ook ons verzoek om passende maatregelen werd afgewezen.
Samenvatting beroep
Op 14 maart 2024 is WBdP tegen deze afwijzing in beroep gegaan bij de rechtbank OostBrabant. Hieronder een korte samenvatting daarvan. Voor ons complete beroepschrift zie hier.
Ton van Hoof van het Groene Schild heeft ons weer geweldig geholpen. In het beroepschrift worden ondere andere diverse uitspraken van het Europese Hof van justitie aangehaald, die ook voor andere organisaties interessant kunnen zijn.
Betreffende ons verzoek om handhavend op te treden:
Het ministerie stelt dat sprake is van bestaand gebruik van vóór de datum dat de natuurvergunningplicht inging, omdat het gemaal al dateert uit 1956.
WBdP brengt daar tegenin dat het ministerie niet heeft onderzocht of er voor het onttrekken van grondwater toestemming is verleend. De oude milieuvergunningen die Defensie heeft overlegd zijn niet compleet en er valt niet uit op te maken wanneer en welke drainage en onderbemaling er precies is vergund.
Wij wijzen er bovendien op dat het waterschap bevestigd heeft dat het gemaal zonder de vereiste toestemming in werking is. Er is geen lozingsvergunning voor verleend.
Volgens ons is de onderbemaling daarom wel natuurvergunningplichtig.
Een ander argument daarvoor is dat het ministerie verzuimd heeft te onderzoeken hoeveel grondwater er daadwerkelijk wordt onttrokken, dus hoe groot de overtreding daadwerkelijk is. Het ministerie baseert zich uitsluitend op mededelingen van Defensie, zonder die zelf te controleren.
Betreffende ons verzoek om ‘passende maatregelen’:
Zulke verbeteringsmaatregelen komen aan de orde indien bewezen zou worden dat er geen sprake is van natuurvergunningplicht en dat er dus niet handhavend opgetreden kan worden.
Dat er maatregelen nodig zijn, niet alleen vanwege de overmaat aan stikstofdepositie, maar ook vanwege het te lage grondwaterniveau, wordt door het ministerie niet bestreden. Integendeel bevestigt LNV dat wat tot nu toe is gedaan niet toereikend is om (dreigende) verslechtering te voorkomen. LNV stelt echter dat er voor aanvullende maatregelen eerst meer hydrologisch onderzoek nodig is, o.a. omdat het oorzakelijk verband tussen de betreffende onderbemaling en de schade aan de Peel onduidelijk is. WBdP heeft echter aan de rechtbank een hele waslijst van onderzoeken aangereikt, waarmee voldoende vaststaat dat grondwateronttrekkingen rondom de Peel beperkt moeten worden.
Het is dan aan LNV om wetenschappelijk aan te tonen dat de onderhavige grondwateronttrekking voor de Peel niet schadelijk is. Kan het ministerie die onderbouwing niet geven, dan zijn verbeteringsmaatregelen volgens de Europese regelgeving verplicht.